هر سحر گون چيخا چيق دا يئني ده ن بيز دوغولاق
بو وئبلاگ دا شئعر ، مقاله ، كولتوره ل يازي لار يايينلاناجاق دير

قهرمان سولدوزون، ايگيد ار اوغلو آشيق رضا پوينده ايله دانيشيق. دانيشيق آپاران: احمد اسدي

شنبه 7 مرداد 1391

+0 به يه ن

قهرمان سولدوزون، ايگيد ار اوغلو

آشيق رضا پوينده ايله دانيشيق.

دانيشيق آپاران: احمد اسدي

 

سولدوز ديارينين سئويلن و آدليم اوزاني، آشيق رضا پوينده 1344جو ايلده سولدوزون عجم كهريزه كندينده دونيايا گليب.  9-جو صنيفينه قدر ائله اؤز كندلرينده، ديپلوما قدرده شهرده تصحيلاتينين آرديني توتوبدور. آشيق رضا گؤزل اوخويور، همده گؤزل چالير. گؤزل چاليب اوخوماقدان علاوه ده اونون بير بيلگيلي و مطالعه ائدن آشيق اولماسي و هابئله هاوالاردا سئچديگي يئني سؤزلر و شعرلر اونون او بيري آشيقلاردان فرقلي اولماسينا سبب اولور. آشيق رضا ائل آشيغي دير، ائلين درديندن دئيير، ائلين درديني سؤيله يير، آناديليندن اوخويور، پارلاق كئچميشيميزي ساز هاوالاري ايله جانلانديرير و آيدين گله­جكلره اومود وئرير هر بير اوخوماغي چاغداش دوروموزه اويغون و هر بير هاواسي ائلين درديندن سؤز آچاندير. دگرلي اوستاديميز آشيق علي قره آغاجي­نين تعبيري ايله دئسه­ك، آشيق رضا اورمو مكتبينده اولان آشيقلارين دده­قورقودودور.آللاهدان حؤرمتلي آشيغيميزا ياشاييشيندا باشاريلار ديلركن، سيزي اونونلا آپارديغيميز دانيشيغي اوخوماغا دعوت ائديريك.

آشيقليق صنعتينه گليشينيزدن دئيين، سيزي بو صنعته ماراقلانديران نه اولدو؟

منيم داييم اوخويان ايدي. آشيق هاوالاريندا اوخوياردي. ائله اولده اونون اوخوماقلاريني گؤروردوم. سونرادا راديودان آشيق درويش ايله آشيق دهقان و او بيري آشيقلار اوخويارديلار. منده اونلار اوخودوغو واختلار آز قالاردي راديونون ايچينه گئده­م، بير دقيقه ده راديودان باشيمي قووزاماز ايديم. ائله اوشاقليق ايللريندن اوخوماغا باشلاديم. آشيق درويشين وورغونو ايديم، ائله اونون قايداسيندادا اوخويوردوم.  سونرالار 1365-جي ايلده بير دنه ساز آلديم. سولدوزدا رحمتليك عليرضا واحدي آديندا بير نفر معلم وار ايدي. اونون يانينا گئتديم و ساز هاوالاريني اؤيره­نمگه باشلاديم. داستان سؤزلريمي ده آشيق مختار گؤلمانخاناليدان اؤيره­نديم. اوندان سونرادا يولومو قوشاچايا سالديم، آشيق هدايت موسي اوغلونون يانينا گئتديم و ايكي ايلده اونونلا بيرليكده دولانديم.

آيري ايشه باخمادينيز, ائله اولدن  آشيقليغا گلدينيز؟

من آشيقليقدان اؤنجه، دئمك اولار پليس اداره­سيندن قبول اولدوم، قرار ايدي دا گئده­م، آما گئدن گونو آتام دئدي اؤلرم آما قويمارام منيم يانيمدان گئده­سن. من ده دا آرديني توتماديم. ايندي بير دوستوم وار, ائله من قبول اولاندا اودا قبول اولموشدو، سولدوزدا فرمانده پادگان اولوب.

آشيق مختاردان دئيين، نئجه ايدي؟

بؤيوك اوستاد ايدي. اونون كيمي داستان دئيه­ن هله ليك يوخدور. اوستادلارين اوستادي ايدي.

بعضي لر سيزه آشيق درويشين شاگردي و بعضي لرده ائله بو دورون درويشي دئييرلر، بيزده اونلارا تاي سيزه بو دورون درويشيده دئسه­ك،آما بيليريك سيز درويشين شاگردي دگيلديز، نيه بئله دئييرلر؟

بونو دئمه لي يم كي هئچ كس آشيق درويش اولا بيلمز. آما من آشيق درويشين قايداسيندا چاليرام. مني اوستاديم رحمتليك عليرضا واحدي آشيق درويشين شاگردي ايميش. اينديليكده­ده قوشاچايا، ماراغايا، بينابا تويلارا گئدنده منه دئيه رلر درويشين باجي اوغلوسو گلدي. نه قدر دئميشمده كي من درويشله قوهوملوق نسبتيم يوخدور. يئنه ده ائله مني درويشين باجي اوغلوسو چاغيرارلار. سونرادا ائله آشيق درويش بيزيم هامي­ميزين اوستادي­دير، بو قاپيني(آشيقليغي) اونلار آچيبلار.

سيزي بير بيلگي­لي آشيق تاني­ييرلار، همده نئچه مكتبين هاوالاريني چالان بيريسي. هانسي مكتبين هاوالارين چاليرسينيز؟

باخين مكتب فرقيميز يوخدور. هامي آشيقلار آذربايجان آشيق مكتبي­ديلر. آما من هم سولدوز، هم اورمو، همده بير تعداد تبريز-قره داغ آشيق هاوالاريني چالارام.

سولدوزون اؤزونه مخصوص نئچه هاواسي وار؟

تقريبي اولاراق, 40 هاواسي وار.

هانسي هاوالاري بگنرسيز؟

من اورمو هاوالاريندان تركمه، تاجري، امراهي تبريز هاوالاريندان گؤيچه گولو، جليلي. هاميسي گؤلدير، دئمك اولمور بو پيسدير بو ياخشي.

سينه دفتر نئچه داستان بيليرسينيز؟

من 20 داستان سينه دفتر دئيه بيله­رم. آما رحمتليك آشيق مختاردان 40 داستان دفتريمه يازميشام.

 

داستانلارين مفهومو نه دير؟

داستانلاريميز نئچه بؤلوم اولورلار. بعضي لري حماسي ديرلر، بعضي لري عاشق-معشوق، بعضي لري عرفاني-مذهبي ديلر. قديملر امكانات اولماديغي اوچون، بو داستانلار ايله ملته دوز يولو گؤستريرميشلر و اگريني دوزدن سئچيرديرميشلر.

آشيق دئيه­نده سيزين فكرينيزه نه گلير؟ آشيقليغين فلسفه­سي نه­دير؟

آشيق دئيه­نده منيم ذهنيمه هميشه ايشيق كلمه­سي گلر. آشيق يعني ملتي ظلماتدان ايشيغا چيخاردان. قارانليقلاري يوخ ائدن. هله بونا آي ايشيقدا دئييبلر. بلكه ده ائله آشيق بو كلمه­دن دوزه­ليب. ظلماتلارين ايچينده، ايشيغي گؤرونن شخص.

ائله آشيقليغيندا فلسفه­سي بودور. بيرده بير نفر آشيق آديني اوستونه قويورسا، گرك اؤزونه هدف سئچه. اؤزوندن سوروشا من نه­يه گؤره آشيق اولورام. هدفي اولمايان آشيق منجه بير آز دوز آشيق اولا بيلمز. آشيق ديلسيزلرين ديلي­دير. آشيق اولان ملتينين درديني دئيه­ر، سونرادا اونون درمانيني دئييب، ائلينه يول گؤسترر. يالنيز دردي دئمكله ايش دوزه­لمز، گرك يولونودا گؤستره.

بهرامي­يم دوشوم داغ داشي چاپيم

هر ديلدن آغيزدان بير مطلب قاپيم

عاقل اولسام گرك آختاريم تاپيم

چونكو هر معلولا بير علت گرك

چوخ ياخشي، بس سيز نه هدف ايله بو يولا گليبسينيز؟

منيم هدفيم كولتورومو قوروماق، ائليمه خدمت ائتمك و دينيمه و ديليمه حؤرمت قازانديرماقدير.

بيلديگيمز كيمي سيز يئني سؤزلردن چوخ قوللانيرسينيز و بوگونوموزه اويغون شعرلردن چوخ اوخويورسينيز، نيه بئله بير يولو سئچيبسينيز؟

انسان گرك زمان ايله قاباغا گئده. سؤزلريميز گرك يئني­لنه. بو يئني­لنمه هر شئيده اولوبدور. گرك آشيقليقدا و اوندا ايشله­نن سؤزلرده­ده اولا. بو سؤزومه مخالف اولانلارا دئييرم، اولار بيز ايندي تراكتورو قويوب، جوت ايشله­دك؟ البته اولماز.

آما بودا بئله اولمايا كي كئچميشيميزي و كئچميش اوستادلارين سؤز-صحبتلرين اونوداق. كئچميشه باخاق، ايره­ليه گئده­ك. گرك ائله ائدك، ياتاني داهادا يوخلاتماياق، آزدا اولموش اولسا بير آز ترپه­دك.

آشيق گرك ائل ايچينده نئجه دولانا، نئجه داورانا؟

آشيق تئز لكه گؤتورر. آشيق ائل ايچينده تانينميش بيريسي اولاراق، دائماً دئمك اولار هامي­نين نظري آلتدا اولار. بير دنه كيچيك خطاسي هامي­يا عيان اولار. بودا آشيقليغين ملت ايچينده سئويلديگينين نشانه­سي دير. نيه كي آشيغي اؤزوندن بيلير، اونا اهميت وئرير. آشيق گرك دوز اولا. گؤزو پاك اولا.

ييرمي-اوتوز ايل بوندان اؤنجه تويلاريميزين دئمك اولار بوتونو آشيقلار ايله اولوردو، آما ايندي بئله دگيل، اركستلر آشيقلارين يئرلريني توتدولار. سببي نه­دير؟

سببي تهاجم فرهنگي­دير. بونلاري ائل ايچينده يايانلار، بيزيم اصالتيميزي و فرهنگيميزي هدف توتوبلار. اصيل موسيقي­ميز داغيلتماق اوچون بو موسيقي­لر ياييلير. اؤز موسيقي­ميز آرادان گئتدي، ملتيميز آغاجدان قوپموش بير يارپاغا اوخشار. يئل هايانا اسسه اودا او طرفه گئديب، لاپ چوخور اولان يئرلره دوشه­جك. انسان اؤز كؤكوندن قوپسا، دا او هئچ نه­ييني قورويا بيلمز.

ائليمزين گرك آييق اولا، ياخچيني ياماندان سئچه و دوز يوللار چكيله. انسان اولان گرك اؤزو اؤز يولونو سئچه، هرنه دئديلر قولاق آسمايا، انسانين عاغلينا نه گليب.

دلي كؤنول صراف اولوب دونيادا

ياخشي­ني ياماندان سئچه­سن گرك.

بداصيلدن هرآن اوزاقلاشاسان

اصيلين سمتينه قاچاسان گرك.

 

بو حالدا كيمين اليندن بير ايش گلر، آشيقلار يوخسا ائليميز؟

ائليميزين اليندن هر نه ايش گلر. آشيق بير نفردير. آشيغين هم معنوي و همده مادي دستكه احتياجي وار. آشيق اؤزونو فدا ائديب، دونيا ماليندان هر نه دن كئچيب. آيري ايشه باخماييب. آشيغين نه حقوقو وار، نه گليري وار، نه ده بيمه و ... . بو دورومدا اونون اومودو ائليدير، ائليده اونو آتسا و توي-بايراملاردا مجلسلرينه آپارماسا اوندا نه اولار.

آشيقليق صنعتيني بونداندا ايره­­لي آپارماغا نه ائده بيلريك؟

گرك بيلگي­لريميز يوخاريا آپاراق. بير نفر بيلن انسان، اللي نفر بيلمه­يندن قاباقدير. اؤز كيمليگيمزدن ياپيشاق. هم سازي قاباغا آپاراق، همده سؤزو. سؤز ايندي بو دؤورده مجلسلرده چوخ تأثير قويور. سؤز كسني قيليج كسه بيلمز.

قوربان اولاق دوز يوللارا

آنا ديللي اوخوللارا

زهتابي تك اوغوللارا

گوجلو ياراد مجالي تورك

آشيقلارا نه سؤزونو اولا بيلر، يادينيزدا اولسا بير مجلسده ايديك، دده قورقوت داستانيني تعريفله­ييردينيز، چوخلو آشيقلاردا وارايدي، هامي سيزين سخندانليغينيزدان و بيلگيلي بيريسي اولمانيزدان مبهوت  و حيران قالميشدير، حتي او مجلسده اوستادلاريميزدان اولان آشيق علي قره­آغاجي سيزه خطاب دئدي، آشيق رضادا بيزيم دده قورقودوموزدور. يئني داستانلاري اؤيره­نمگه آشيقلاري دعوت ائديرسينيزمي؟

باياق دئديگيم كيمي، گرك زامانلا ايره لي گئده­ك. منده بونلاري گئجه ياتيب سحر اؤيره­نمه­ميشم، گئديب دده­قورقود كتابيني اوخويوب، او سؤزلري اويغون هاوالارا چكميشم. اينديده بو داستاني هامي بگنير. حتي گؤره سن بلكه قديم داستانلاردان بير تعدادين خوشو گلمه يه، آما من بو داستاني هارادا دئميشم بگنيبلر. حتي توركيه ده سئن اوسته من دده قورقوت داستانيني تعريفله ديم، قورتولاندان سونرا هامي منه طرف گلدي و بونو نئجه اؤيره­نديگيمي سوروشدو. آشيقلارادا دئييرم، دئمه­يين من اؤيره­نديم قورتولدو، انسان گرك هميشه اؤيره­نه و اؤيره­نمك داليسيجا اولا. بير-بيرلري ايله رقابت ائتسينلر. هميشه اومودلو اولسونلار، انشاء الله گله­جكده ائليميز آشيقلارين قدريني بيلر.

كيملرين شعرلريني چوخ اوخويارسينيز؟

منه شاعر فرق ائتمز، هر شعركي گؤزل اولا، تأثيرلي اولا و محتواسي دوز اولا من اوخويارام. بيرده بير سؤز وار، دئييرلر اوره­كدن چيخان اوره­گه ياپيشار. گؤرورسن شاعر وار دئيير بئله ائتمه يين بئله ائدين آما اؤزو اؤز شعرينه عمل ائتمير. بئله شاعرلرين شعرلري اوخونولماييرلار و تاريخده قالماييرلار.

من اؤزوم اسماعيل بهرامي، سولدوز دگيرمانچي اوغلو، محرم پريزاد، اورخان، رشيد پورقبائيدن چوخ اوخويارام.

بيلديگيميز كيمي سيزين اؤز شعرلرينيزده وار، بس نيه اونلاردان اوخوماييرسينيز؟

بلي اؤز شعرلريمده وار. آما من دئديگيم كيمي سؤزه چوخ دگر وئريرم. هانسي سؤز چوخ گوجلو اولسا اونو سئچه­رم. اونا گؤره اؤز يازديغيم شعرلري هله ليك بگنمه­ديگيم اوچون، گوجلو شاعرلريميزين شعرلريني اوخويورام.

بعضي آشيقلار ائله نئچه قاطار سؤز اؤيره­نيرلر و هر يئرده اونلاري اوخويورلار، سيزجه بو دوزدومو؟

يوخ. هر يئرين بير سؤزو وار. آشيق گرك اوخودوغو يئري تانيا و دوشونه بو يئركي من اوخويورام هارادي؟ قهوه خانادير؟ توي­دور؟ رسمي و اداري يئردير؟ دانشگاهدير؟

آشيق گرك مختلف سؤزلر ايله مختلف طيفدن اولان انسانلاري آشيقيغا جذب ائده. جوانا جوان سؤزو، قوجايا قوجا سؤزو ،ساوادلي يا ساوادلي سؤزو ساوادسيزا ساوادسيز سؤزو اوخويا. آشيق گرك موقعيت شناس اولا.

هانسي ياريشمالاردا و يا فئستيواللارا قاتيليبسيزو مقام گتيريبسينيز؟

من دئمك اولار، ايراندا اولان آشيق فئستيواللارينين چوخونا چاليشميشام قاتيلام. آما 4 اوستان آراسيندا قورولان اورمو آشيقلار ياريشماسيندا ايكينجي يئري توتدوم.1390-دا قوشاچايدا اولان فئستيوالدادا اوچونچو اولدوم. ايراندا اولان مختلف جشنواره لره قاتيلميشام، بير دفعه ده توركيه آشيقلار بايرامينا گئديب اورادا اون ايكي گون مدتينده چيخيشلاريم اولوب.

آشيقليقدا بير دنه خوش خاطره بير دنه ده پيس خاطره لرينيزدن بويورون؟

گئتديگيم يئرلرين هاميسيندان خوش خاطره لريم وار. نيه كي ائليميز هاميسي منه احتراملا ياناشيب و حؤرمت قويوبلار. آما پيس خاطره م يزد شهرينده قورولان اوستانلار آراسي موسيقي فئسيتوالي ايدي. بو فئستيوالدا بيزيم حاقيميزي يئييب، لرستانين نماينده سينه وئرديلر، منده دوز گئتديم اوردا اگلشن خانه موسيقي نين رئيسي نين يانينا دئديم: آقاي كلهر اگر اطلاعاتين يوخدور بيل، سيز دئمك ايله دگيل، آذربايجانين موسيقيسي دونيادا تكدير. بونو هامي دئيير.

شاگردلرينيزدن بويورون، شاگردينيز وارمي؟

وار.آشيق وحيد ايرواني، قوشاچايدا آشيق رحيم عباديودند، منوچهر صبوري و نئچه نفرلر وار كي يئني اؤيره­نير. سولدوزدا آيري يئرلرين عكسينه بو صنعته گئتديكجه علاقه آرتير.

اينانيريق، بونون ندني سيز اولوبسينيز؟

يوخ، سولدوزون ملتي ائل دبلري و اؤز كولتورونه باغلي بيريسي ديرلر.

بو شاگردلرينيزه و يئني بو يولا قدم قويانلارا و بو صنعتدن اوزاق گزنلره نصيحتينيز نه اولا بيلر؟

مني بير كيچيك قارداش اؤزلرينه بيلسينلر. قارداش قارداشا اؤز اوره­ك سؤزونو دئيه­ر. دوز يولا چكر. بير سؤز دئييرم و بير سوال سوروشورام، انسانا آدامين اؤز آناسي ياخشي باخار يا آناليغي؟ البته كي آدامين اؤز آناسي. بس گلين اؤز آناميزين قدريني بيله­ك و بو ائلي، بو كولتورو و بو موسيقيني قوروياق. يوخسا آناليق آدامين باشينا هرنه اويون گتيرر.

ائللريم چيخارتسا اؤز گونشيني، اؤزگه گونش بيزه ايشيقليق وئره بيلمز. آما گونش اؤزوموزونكو اولسا ايشيغيدا اؤزوموزه وئره­جك.

دگرلي واختينيزي بيزيم اختياريميزا قويدوغونوزا گؤره سيزدن تشكر ائديرم. چوخ ساغ اولون.

سيزده ساغ اولون. رسمدير آشيقلار مجلسين سونوندا بير دستان هاواسي اوخويارلار. منده دانيشيغيميزين سونوندا بير ديكداباني دستان سيزه و عزيز اوخوجولاريميزا اوخويورام.

بو ايشينيزي ممنونيتله قارشيلاييريق، بويورون.

ديكداباني دستان+ تيكلايين و ائنديرين= 3.6 مگابايت

 

دقت: بو سسين حجميني آزالتماق اوچون، كيفيتيني آشاغي يا دوشوردوم، بير آز كيفيتي دوشسه ده باغيشلارسينيز.


قايناق :http://gencashiqlar.blogfa.com




بؤلوم | خبر یازار : Alpar

    0 باخیش





[ ]